Đi chợ gặp cầu ngập gần trôi, qua xong họ xô cầu cho trôi luôn. Có khi giả bộ khiêm tốn cho sự khen được gia trọng. Aristote nói: không tuổi nào bạo dạn bằng tuổi xuân? Mà trong tuổi xuân, bạo dạn nhất là tinh thần cho tất cả những gì đã có, đang có đều là cỏ dại phải phát sạch.
Tôi thấy có nhiều cha mẹ thấy con trai làm lỗi chưởi ong óng khi có kẻ lạ trước mặt họ. Họ thương cha mẹ lắm nhưng trong gia đình, mẹ nói gì nghịch ý họ là họ cãi. Nếu họ có dòng máu nghệ sĩ, là một ngón nhạc, một bút thơ thì chính thời kỳ nầy họ sáng tác phong phú.
Kiến thiết và kiến thiết. Còn bao nhiêu phát triển của những bộ phận khác có liên hệ đến sự truyền sinh trong giai đoạn thanh xuân nầy đã làm cho người bạn trai cảm thấy con người sinh lý của mình thay đổi và họ nghe e thẹn trong cuộc xã giao với bạn gái. Chờ lúc sinh lực trào tràn, mộng đời đang lên họ cảm thấy mình đã được chuẩn bị sẵn để lãnh trách nhiệm, để lo việc to.
Bạn đừng quá bi quan mà đả đảo đến làm bạch bản. Những ước muốn nầy có lẽ bạn cho là đòi hỏi quá. Ai có nhiệm vụ giáo dục thanh niên sáng suốt đ ào luyện họ mà không hơn một lần gặp họ viết thư tình.
Nhưng những điều tôi trình bày ở trên là tôi chỉ mới nói được phần nào sự thành công của quỷ Satan trong lương tâm họ thôi. Họ nhận thấy mình là vật chi chi trong xã hội gia đình, trong xã hội học đường hay bất cứ ở một đám đông nào. Hai câu Nguyễn Du đặt vào miệng Hoạn Thư nên sửa lại một chút và chỉ để dùng cho nam giới:
Cũng thời gian nổi mụn, đổi tiếng, phần đông bạn trai bắt đầu có râu, có những lông ở vú và nách. Nhưng tôi thấy có vài phương pháp giúp ta qua các thử thách ấy mà tâm hồn được lợi. Pierre Mendousse trong cuốn L'ame de la'dolescent thuật truyện một cậu bé 10 tuổi ở trường Toulouse có lối chơi kinh khiếp.
Nhứt là vì trong vòng hai thế kỷ chót, người ta quá lạm dụng lòng hăng say của tuổi trẻ, tình yêu cuồng nhiệt cùng chí hy sinh dời non lấp biển của nó nên ta thấy có vô số thanh niên điên cuồng sống trong sự hứa hẹn mờ ảo và hư hỏng cuộc đời khi thấy các mộng của mình hoặc héo đi hoặc vẫn còn là mộng. Trong đời thụ giáo của tôi, tôi gặp hai bạn trai kỳ dị như vậy. Họ chưa biết ai là tri kỷ nhưng có tật coi ai cũng là tri âm.
Đó là chưa nói những tiếng vĩ đại nào công bình, bác ái, lao công, tư bản, vô sản. Nhưng trong thực tế khi con tim họ bị chi phối bởi những nguyên nhân nào ở người yêu như duyên dáng, nhân nghĩa, nước mắt, thơ tình, sắc đẹp, tiền của, v. Bạn trai nghe lòng mình chuyển động: có một luồn gió lạ về hướng tâm hồn họ.
Da mặt sau đó, một đường cong, một tàn nhan, một mụt mụn, sự nổi lên của bắp thịt ở tay, ở ngực v. Lẽ ra đến đây tôi ngưng bút. Hãy tìm những liều thuốc khác, những bạn thánh đức, thông minh, bặt thiệp.
Hơn nữa nếu chai nước hoa mà quý giá còn nước hoa rẽ thì hôi thúi, thiên hạ cũng khinh thường. Mà các việc nầy phải khởi sự bằng chú ý. Họ tìm biết, những gương tâm giao như của các thánh Phao lồ ẩn sĩ với An tôn tu rừng, như một nhà cách mệnh nọ với tác giả cuốn Người mẹ để tin tưởng với tình tâm giao.