Tình cờ gặp lại cô bạn xinh đẹp thời thơ ấu

Chính Jefferson, chứ không phải vị thẩm phán tự do nào đó của thập kỷ 60, đã kêu gọi phải có bức tường ngăn cách giữa nhà thờ và nhà nước. Ông nhận thấy để chống nghèo đói thì không chỉ cần trách nhiệm của toàn xã hội mà còn phải có cả trách nhiệm của từng cá nhân. Tuy nhiên, khi máy bay chúng tôi bay trong buổi sáng đầy sương mù thì tôi thấy không ai lo lắng lắm.

Tuy nhiên khi đi xa hơn vấn đề bảo vệ đất nước, tôi nghĩ rằng vì lợi ích chiến lược, khi sử dụng lực lượng quân sự trên toàn thế giới, chúng ta luôn nên hành động đa phương hơn là đơn phương. Vì khó khăn hai cộng đồng gặp phải là như nhau, từ tỷ lệ bỏ học cao đến thiếu bảo hiểm y tế nên người da đen và người Latin tiếp tục có cương lĩnh chính trị giống nhau. Và Moynihan nhạt giọng trả lời: “Anh có quyền có ý kiến riêng, nhưng anh làm gì có quyền có sự thật riêng".

Vì thực tế chính quyền ở các cấp đã tiêu tiền thuế của người dân quá thoải mái. Chắc hẳn một phần là do tôi là người lép vế hơn trong cuộc tranh cử sơ bộ vào Thượng viện, đồng thời tôi khác lạ vì là một ứng lên da đen có lý lịch đẹp. Phác thảo cấu trúc lập hiến của Madison[83] đã trở nên quen thuộc đến mức ngay cả học sinh cũng trích dẫn lại được: không chỉ nhà nước pháp quyền và chính phủ đại diện, không chỉ tuyên ngôn nhân quyền mà còn hệ thống tam quyền phân lập, Quốc hội lưỡng viện và khái niệm chính thể liên bang để duy trì quyền lực nhà nước, tất cả những điều đó được dựng nên đều nhằm phân tán quyền lực, kiểm soát các phe phái, cân bằng lợi ích và ngăn ngừa mọi hành vi chuyên chế dù của một vài hay nhiều người.

Nhưng số bảng quảng cáo xuất hiện trong một ngày của ông Hull còn nhiều hơn toàn bộ số bảng của bất cứ chiến dịch tranh cử nào trước đó ở Illinois, cũng chưa ai từng thấy hiệu quả đáng sợ của đội quân làm việc cho ông, chỉ trong một đêm có thể giật hết các bảng quảng cáo của người khác và thay vào bảng quảng cáo của ông ta. Có lẽ Michelle cũng cảm thấy suy nghĩ của tôi, nàng nắm lấy tay tôi. Vì thế bạn bắt đầu bỏ phiếu đúng như khi bạn trả lời bảng câu hỏi.

Trong môi trường toàn cầu ngày càng cạnh tranh, công thức công ty cũ với lợi nhuận ổn định và phương thức quản lý trì trệ không còn hiệu quả nữa. Nhưng tinh thần tự do đó, trong tư tưởng của những người sáng lập, không được áp dụng cho những người nô lệ đang làm việc trên cánh đồng của họ, dọn giường ngủ cho họ và chăm sóc con cái của họ. Người Mỹ hiểu rõ tính tham lam đó gây hại cho cuộc sống như thế nào; trong một cuộc điều tra gần đây, họ đã xếp nạn tham nhũng trong chính phủ và trong kinh doanh, sự tham lam và chủ nghĩa vật chất là hai trong ba thách thức đạo đức nghiêm trọng nhất đối với đất nước (xếp thứ nhất là “nuôi dạy con cái với nhưng giá trị đúng đắn").

Ông không chấp nhận lý do biện hộ của họ (“Tôi bảo họ là tôi phải kinh doanh, và nếu họ không muốn làm công việc đó thì tôi thuê người khác làm”), nhờ đó ông thấy đa phần đều nhanh chóng tự điều chỉnh. Và dù tôi thường vắng mặt dài ngày và Michelle không thích chính trị nàng vẫn ủng hộ quyết định của tôi: "Em biết đó là điều anh muốn", nàng nói với tôi như vậy. Teddy Roosevelt nhận thấy sức mạnh độc quyền cản trở cạnh tranh, và ông đã coi việc "chống trust" là nhiệm vụ trung tâm của chính phủ thời ông nắm quyền.

Hệ thống an sinh xã hội ra đời là do hoạt động từ thiện của cá nhân không thể đến với mọi người và nguồn lực của họ cũng hạn chế. Rồi họ đi, còn lại tôi ngồi một chỗ trên ghế dài và suy nghĩ. Có lẽ tôi rất nhạy cảm với vấn đề này vì tôi đã chứng kiến sự bất cẩn của tôi khiến người khác đau đớn như thế nào.

Ngay cả hoạt động từ thiện cũng có thể chuyển thành chủ nghĩa gia trưởng độc đoán, không chấp nhận khả năng tự chăm lo của những người khác. Họ biết tên tội phạm nhẫn tâm kia - còn nhớ khi còn là một đứa trẻ hắn đã từng tràn đầy sức sống và biết yêu thương - vì đó chính là con chú con bác của họ. Khi Bill Clinton nhậm chức mọi người đều cho rằng chính sách đối ngoại của Mỹ thời hậu Chiến tranh lạnh chủ yếu là vấn đề thương mại hơn là xe tăng, bảo trệ quyền sở hữu trí tuệ hơn là bảo vệ cuộc sống người dân Mỹ.

Tuy nhiên, với phần lớn người Mỹ, mối quan ngại về nhập cư trái phép thực sự sâu xa hơn chuyện mất việc làm và cũng tinh vi hơn chuyện phân biệt chủng tộc thông thường. Họ không sợ thất bại trong cuộc chạy đua chính trị mà sợ mất đi hình ảnh trong mắt những người đã bỏ phiếu cho họ đến Washington - tất cả những người đã từng nói với họ: "Chúng tôi rất hy vọng vào ông/bà. Đó cũng là nguyên nhân khiến họ bỏ rất nhiều thời gian để chỉ trích đạo đức của Clinton vì nếu như các chinh sách của ông ít mang tính cấp tiến thì cuộc sống riêng của ông (bản thảo cuốn tự truyện, hút cần sa, sùng bái lvy League[39], người vợ không ở nhà làm nội trợ, và nhất là vụ bê bối tình ái) lại là một mớ những bằng chứng hoàn hảo đối với phe bảo thủ.

Nếu những quyết định cá nhân đó có khả năng gây tổn hại nghiêm trọng cho người khác - như ngược đãi trẻ em, loạn luân, vi phạm quy đinh một vợ một chồng, bạo lực gia đình hay không thể nuôi dạy con cái - thì xã hội có quyền và trách nhiệm can thiệp. Nàng bảo thế là không thích hợp vì nàng là người hướng dẫn tôi. Nếu chúng ta không sẵn lòng trả giá, nếu chúng ta không sẵn lòng hy sinh để nhận được các giá trị của riêng mình thì nên tự vấn xem liệu chúng ta có thực sự tin vào những giá trị đó hay không, ít nhất nếu nhìn nhận theo tiêu chí này thì đôi khi dường như người Mỹ bây giờ không coi trọng giá trị nào hơn là giàu có, thon thả, trẻ trung, nổi tiếng, an toàn và vui vẻ.