Tiếp theo là thời điểm của chiếc mũ đen. Trong thực tế, chức năng của mỗi chiếc mũ sẽ được biểu thị thông qua việc nêu lên màu sắc. Để viết về lối tư duy chiếc mũ xanh, tôi đã sử dụng từ “sáng tạo” bởi vì đây là một từ thường dùng.
Chúng ta sẽ không bao giờ lựa chọn những ý tưởng mà cơ hội trở thành hiện thực là vô cùng mong manh nhưng chúng ta cần caháp phá chúng trên bản đồ tư duy. Tôi cảm thấy rất hạnh phúc nếu tôi có cơ hội tham gia một buổi thảo luận mà ở đó bản đồ tư duy đã được hình thành trước khi những người thảo luận đưa ra những quan điểm khác nhau. Bạn không thể ra lệnh cho bản thân bạn (và những người khác) phải có được ý tưởng mới, nhưng bạn có thể yêu cầu chính bạn (và những người khác) dành thời gian để cố gắng có ý tưởng mới.
… Tôi đề xuất chúng ta hãy ngừng ở đây. Mọi người thường thể hiện rất tốt những gì mà người khác kỳ vọng vào họ. Hai ngàn năm trước, Trung Quốc là một quốc gia có nền công nghệ phát triển hơn cả công nghệ của phương Tây.
Nếu bạn muốn, bạn có thể dùng từ thay thế “sự hoạt động kích động”. Với phương thức tư duy "Sáu chiếc mũ", chúng ta cố gắng xem xét sự việc theo từng hướng. Không phải là mọi người đã mất sự hăng hái trong công việc này mà nó diễn ra giống như việc một quả bóng cao su bì xì hơi dần dần.
Tôi không muốn bạn từ bỏ hiệu quả phê bình sắc sảo của bạn. Nếu bạn dành càng nhiều thời gian để lựa chọn, bạn có thể càng có nhiều lựa chọn hơn. Đó là cơ chế “ghép đôi không xứng”.
Và bạn chẳng thể nào nói trước được sự thử nghiệm đó sẽ diễn ra như thế nào. … Chúng ta chỉ có ba phương án có thể. … Tôi sẽ điểm lại những điểm chính mà chúng ta vừa thảo luận.
Đáng tiếc là việc đặt những câu hỏi đúng một cách muộn màng, sau khi đã có câu trả lời, dễ dàng hơn nhiều so với việc đặt những câu hỏi định hình. Nói chung, chúng ta thường là những người có xu hướng vấn đề hoá sự việc và khi chẳng còn vấn đề gì nữa chúng ta thích tiến lên một cách suôn sẻ hơn là dừng lại để bản thân chúng ta suy nghĩ thêm về công việc. … Tờ báo đối thủ cạnh tranh với chúng ta đã tăng giá.
Bạn cũng có thể là một vận động viên cừ để cạnh tranh với họ. Tôi cảm thấy rất hạnh phúc nếu tôi có cơ hội tham gia một buổi thảo luận mà ở đó bản đồ tư duy đã được hình thành trước khi những người thảo luận đưa ra những quan điểm khác nhau. Trong khi đó, có biết bao điều mà ta còn chưa biết.
Chúng ta cần phải thận trọng để có được những suy nghĩ nằm trong khoảng phù hợp của cấp độ. Khi áp dụng thực tế, tốt hơn là chúng ta chỉ nên sử dụng chiếc mũ xanh để tìm kiếm sự thay thế. Tôi đã không dừng lại để nhận ra rằng đó là những âm thanh của chiếc đồng hồ khác.
Một ý tưởng thoạt đầu ít tính khả thi. Bởi vì tất cả những điều này đều khiến chúng ta xem xét ý tưởng theo hướng tiến triển, theo hướng khích động điều gì đó. Nhưng tôi cũng không muốn bạn đọc nghĩ rằng đó chính là cách mà lối tư duy sáu chiếc mũ nên áp dụng tại mọi thời điểm.