Nói cho đúng, đây là một bệnh viện chữa thần kinh. Một cuốn sách có đánh dấu ta thấy hay hơn và đọc lại mau hơn, dễ hơn. Tình thế nguy ra sao? Có thể tệ hơn được không? Có thật là vô hy vọng không?
Bảy mươi năm sau, Henry Morgenthau, giám đốc quốc khố trong nội các của Tổng thống Franklin D. Say mê làm việc hứng thú, rất ít khi thấy mệt. Và đây là đoạn kết của câu chuyện.
Tôi bèn mở các hộc tủ ra, các hộc đều rỗng không, trừ những giấy mực để trữ. Nó huỷ dung nhan họ, làm cho hai hàm răng nghiến chặt lại, làm cho nét nhăn hiện lên mặt. Duy Franklin không đợi tới tối thứ bảy mới xét mình.
Nhưng lời khuyên của tôi như nước đổ lá khoai. Đoạn hỏi đến mẹ cha. Bởi vậy tôi ngạc nhiên thấy ông đã 78 tuổi mà vẫn bình tĩnh, khỏe mạnh làm sao.
Ngày nay, chính những nhà chuyên môn trị bệnh thần kinh thành những nhà truyền giáo kiểu mới. Bà chẳng có ai ở gần đền nói chuyện cho khuây khoả, ngoài mấy người Mễ Tây Cơ và người da đỏ không biết lấy một câu tiếng Anh. Nên đấm mõm nó năm ngàn Mỹ kim hay là bảo thẳng nó cứ việc làm tới, muốn ra sao thì ra? Dù quyết định cách nào thì kết cục cũng là tai hại.
Tôi nghiệm 50 phần trăm những nỗi lo lắng của tôi tiêu tan đi, khi tôi quyết định một cách chắc chắn, rõ ràng và khi tôi thi hành quyết định đó thì 40 phần trăm nữa cũng biến mất. Kế đó ông ta chỉ cho Vicki Baum và những trẻ khác cách té ra sao, cách nhảy ra sao, vừa luôn miệng dặn: "Nhớ luôn luôn tưởng tượng mình như một sợi bún. Bức màn âm u bao phủ tôi trọn ba ngày ba đêm, nay đã vén cao lên được một chút.
Vậy ư? Vậy thì, trời ơi! hai đứa nhỏ còn khổ hơn tôi nhiều. Bởi vậy mới vẫn còn sống đến ngày nay để kể chuyện cho bạn nghe. Không có ai dơ tay cả.
Khi lần đầu thấy khoảng đất mới đã mua được, ông hết sức thất vọng. Và khi tôi quay lại thì thường thấy người kia vuốt ve, ngắm nghía nó. Lúc đó óc tưởng tượng của bạn hỗn loạn.
Không có chi xảy ra đâu. Nhưng khó thì khó, kẻ hữu trách cũng phải cố theo, nếu muốn khỏi ưu tư, cáu kỉnh và mệt nhọc. Bạn không biết rằng kẻ thù của ta sẽ xoa tay sung sướng khi biết vì tức giận họ mà ta cáu kỉnh, héo hắt, kém sắc, đau tim và rất có thể sẽ giảm thọ sao?
Tiết trời lạnh tới nỗi ông nghe thấy hơi thở của ông đóng băng lại thành những tinh thể nhỏ xíu mỗi khi gió đánh bạt hơi thở qua tai. Trái lại, nó là tinh tuý của một triết lý sâu xa: "Tinh thần của ta ra sao thì đời ta như vậy". Tôi lo nghĩ nhiều đến nỗi, trước kia vui tính, tôi đã đổi thành một người cáu kỉnh, khó chịu.