Hầu hết các tình huống đều xoay quanh những nhận định trên. Khi mọi người chuyển tử chiếc mũ đen (cẩn trọng) sang chiếc mũ vàng (lợi ích tiềm ẩn), nếu bạn vẫn khăng khăng đội mũ đen, bạn sẽ bị loại. Sự sáng tạo chính là chìa khoá của lối tư duy này.
Nếu tăng giờ làm, những công nhân hiện đang làm việc cho nhà máy sẽ có cơ hội làm thêm nhiều. Và khỏang thời gian sử dụng chiếc mũ vàng cũng chính là khoảng thời gian phù hợp để bạn đưa ra những suy nghĩ logic. Và chúng ta sẽ giao dịch không thành công.
Chẳng hạn: bạn cần khám phá sự việc; cần giải quyết những mâu thuẫn; cần đưa ra quyết định. Mũ đen: Màu đen biểu thị sự bi quan và bất lợi. Mọi người thường kết hợp mũ theo 2 cách chính: Cách mở rộng và cách định sẵn.
Chiếc mũ đỏ chính là một công cụ quen thuộc và chắc chắn giúp bạn có thể phơi bày những tình cảm như vậy với mọi người trong cuộc họp, mà những tình cảm đó nhận được sự chấp thuận như một phần của bản đồ tư duy. Tôi muốn khẳng định với các bạn một diều là giá trị của qui ước lối tư duy chiếc mũ đỏ chính là tính nhân tạo của nó. Tôi phát minh ra thuật ngữ “tư duy mới lạ” năm 1967, thuật ngữ này nay là một từ chính thức trong tiếng Anh, trong các cuốn từ điển Anh ngữ Oxford đều in từ này trong danh mục từ vựng.
Trong rất nhiều trường hợp, những người có tư duy cẩn trọng đã rất ngạc nhiên khi họ khám phá ra rằng họ cũng là những ntười tư duy rất sáng tạo khi học sử dụng chiếc mũ xanh tư duy. Mặt khác, cũng là một điều rất quan trọng nếu thỉnh thoảng chúng ta nhận diện lại chiếc mũ đang sử dụng. Sự trọng tâm có thể ở tầm rộng và cũng có thể ở tầm hẹp.
Sự biện minh đó có thể là đúng, nhưng cũng có thể là sai. Liệu chúng ta có thể ứng dụng sáng tạo để làm gì được thêm nữa đây? Sử dụng chiếc mũ đen, chúng ta sẽ chỉ ra những vấn đề cần lưu ý bởi vì những vấn đề này gây trở ngại và nguy hiểm đến việc thực hiện ý tưởng chúng ta đang xem xét.
Chiếc mũ vàng lại là cơ hội để mọi người xem xét giá trị của sự việc. Nhưng những ý kiến mang tính cảm xúc như vậy không được chấp nhận nếu bạn dang sử dụng chiếc mũ trắng, trừ phi là bạn thuật lại cảm xúc của những khách hàng tiềm năng mà bạn đã phỏng vấn. Họ cho rằng các đại lý bảo hiểm sẽ không thích ý tưởng đó; ý tưởng đó mạo hiểm; ý tưởng đó không phù hợp.
Nhưng tại sao đó không phải là một sự im lặng tuyệt đối và không mang lại hiệu quả gì? Chiếc mũ đen cũng có thể được sử dụng như một phần để đánh giá ý tưởng: Liệu chúng ta có nên thực hiện gợi ý vừa nêu hay không? Một cách tuần tự, chiếc mũ xanh lá cây cũng được sử dụng tại thời điểm mỗi người thực hiện điểm dừng sáng tạo của riêng họ.
Quan điểm đầu tiên phù hợp với quan điểm chiếc mũ đen, quan điểm thứ 2 phù hợp với chiếc mũ vàng. Hãy tưởng tượng xem, có kim loại nào lại không nóng chảy khi bị nung ở nhiệt độ tuyệt đối! Bởi vì phương thức tư duy 6 chiếc mũ rất khác biệt so với lối tư duy tranh luận, cho nên chúng ta không bao giờ áp dụng những quy tắc tranh luận trong khi thảo luận theo phương pháp tư duy này.
Vì thế, những thông tin được diễn đạt qua những cụm từ "nói chung", "tổng quát lại", hoàn toàn chấp nhận được. … Tôi rất tiếc, đó là tư duy mũ đen là nó đã đi lạc lối tư duy tại điểm này. Và thay cho việc áp đặt lối tư duy cá nhân hay những tranh luận gay gắt, chúng ta đưa ra được những quyết định mang tính xây dựng, nhanh chóng và hiệu quả.